AKTUALNOŚCIBieżące informacje prawneNasze Komentarze
Zabójcze koszty kredytu, czyli objęcie kontrolą sądu pozaodsetkowych opłat za kredyt konsumencki.
CZY PRZEPŁACASZ ZA SWÓJ KREDYT?
Koszty kredytowania
Pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. W całym okresie kredytowania!
Tak mówi Ustawa o kredycie konsumenckim. Na całość kosztów kredytowych składają się zwykle kwota kredytu, odsetki bankowe, odsetki za opóźnienie zwrotu kredytu oraz opłaty związane z udzieleniem kredytu.
Ukryte koszty administracyjne
Opłaty (administracyjne) związane z udzieleniem kredytu są właśnie często ukrytymi kosztami kredytowania. W ten sposób, niektórzy kredytodawcy w umowach kredytu zawieranych z konsumentami znaleźli łatwe źródło dochodu, poprzez ustalenie kosztów pozaodsetkowych (kosztów administracyjnych) na równi z kwotą główną kredytu. Do dziś kredytodawcy uzasadniają wysokość kosztów pozaodsetkowych normą ustawy, rzekomą wolą ustawodawcy oraz brakiem możliwości kontroli tak wyznaczonej kwoty przez sądy. Takie działanie niektórych kredytodawców wiązało się z nieuczciwymi praktykami zawieranych umów, zawyżaniem kosztów kredytu, a co za tym idzie wyzyskiem konsumentów.
Harmonizacja pojęć z prawem wspólnotowym
Sąd Rejonowy w Siemianowicach Śląskich powziął wątpliwość co do zgodności przepisów krajowych wprowadzających pojęcie pozaodsetkowych kosztów kredytu zawartych w ustawie o kredycie konsumenckim z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE
zwłaszcza, że dyrektywa 2008/48 wprowadza pełną harmonizację. Sąd ustalał, czy wprowadzenie pojęcia pozaodsetkowych kosztów kredytu do przepisów polskiej ustawy nie narusza celów określonych w dyrektywie
2008/48 oraz czy sąd krajowy z uwagi na precyzyjny zapis ustawy może dokonać kontroli umowy w zakresie ustalenia kosztów pozaodsetkowych.
Sąd polski powinien skontrolować
Na tak postawione pytanie (skutkiem powyższej wątpliwości) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w wyroku z dnia z dnia 26 marca 2020 roku w sprawie C- 79/18) odpowiedział, że artykuł 36a polskiej ustawy o kredycie konsumenckim sam w sobie nie określa praw i obowiązków stron umowy, lecz poprzestaje na ograniczeniu ich swobody w ustaleniu pozaodsetkowych kosztów kredytu powyżej pewnego poziomu. Przepis ten w żaden sposób nie stoi na przeszkodzie, aby sąd rozpoznający sprawę sprawdził, czy takie ustalenie ma ewentualnie nieuczciwy charakter. Tym samym, zdaniem Trybunału artykuł 1 ust. 2 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że z zakresu stosowania tej dyrektywy
nie jest wyłączony warunek umowny, w którym ustala się całkowite pozaodsetkowe koszty kredytu z poszanowaniem maksymalnego pułapu przewidzianego w przepisie krajowym, niekoniecznie biorąc przy tym pod
uwagę rzeczywiście ponoszone koszty.
Przykład
Dla przykładu: Jan K. zaciągnął w Banku X kredyt na kwotę 10 tys. zł. W związku z tym, maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu nie mogą przekroczyć kwoty 10 tys, a strony mają prawo ustalić umownie wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu, niekoniecznie w ich wysokości maksymalnej (10 tys.). Ponadto, zarówno Jan K. oraz Bank X mają prawo zwrócić się do sądu z prośbą o zbadanie zgodności wspomnianego uregulowania umownego z prawem.
Bezpośrednie stosowanie w prawie polskim
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 26 marca 2020 roku został wydany w sprawie polskiej, a tym samym wpływa na stosowanie krajowych przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i sposób orzekania
przez sądy Unii Europejskiej, w tym sądy polskie.
