Przywrócenie pracownika na koszt i ryzyko pracodawcy 73/2019
Sąd pierwszej instancji może nakazać dalsze zatrudnianie pracownika aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Zakres zmian
W wyniku wejścia w życie w dniu 7 listopada 2019 roku ustawy z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1469) – zmieniającej w istotnej części przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, art. 4772 § 2 k.p.c. zyskał nowe brzmienie. Zmiana polega przede wszystkim na wprowadzeniu możliwości nałożenia przez sąd na pracodawcę obowiązku dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowaniaw wypadku przywrócenia pracownika do pracy.Ta niepozorna zmiana art. 4772§ 2 k.p.c. z pewnością będzie miała ogromne skutki dla pracowników i zatrudniających ich pracodawców.
Dotąd
W dotychczasowym stanie prawnym sąd, na wniosek pracownika, mógł nałożyć na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy tylko wówczas, gdy uznał wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne.
Teraz
Po wejściu w życie ustawy nowelizującej przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, art. 4772§ 2 k.p.c. pozwala sądowi na zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania również wówczas, gdy pracodawca rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia, a także gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło za wypowiedzeniem, ale termin wypowiedzenia już upłynął.
W takim przypadku od dnia wydania wyroku przez sąd pierwszej instancji pracownik, z którym pracodawca rozwiązał stosunek pracy zostanie przywrócony na dotychczas zajmowane stanowisko z tym samym zakresem obowiązków i wynagrodzeniem. Pracodawca nie będzie mógł ponownie zwolnić takiej osoby aż do zakończenia postępowania przed sądem drugiej instancji, gdyż z aktualnej treści przepisu wynika obowiązek zatrudnienia do zakończenia procesu.
Wyjątek
Mimo, że aktualna treść przepisu nie przewiduje tego wprost, wydaje się, że jedynym wyjątkiem od obowiązku dalszego zatrudniania pracownika może być sytuacja, w której dopuści się on ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych np. nieprzestrzegania dyscypliny pracy czy też naruszenia obowiązku dbałości o mienie pracodawcy. W takim wypadku pracodawca będzie mógł wręczyć przywróconemu dyscyplinarkę.
Art. 4772§ 2 znajduje zastosowanie tylko w sprawach, w których pracownik jest stroną powodową. Nie ma on zastosowania w sprawach o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami (art. 90 ust. 2 ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych).
Przesłanka zastosowania
Niezmiennie warunkiem nałożenia na pracodawcę obowiązku dalszego zatrudnienia pracownika do czasu zakończenia procesu jest wniosek pracownika w tym przedmiocie. Sąd nie jest związany treścią takiego wniosku.
Wnioski
W naszej ocenie, przywrócenie pracownika do pracy podczas toczącego się postępowania sądowego może skutkować dalszą eskalacją konfliktu, a w konsekwencji zaprzepaścić szanse na zawarcie ugody. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w których pracodawca zwalnia pracownika ze względu na przyczyny mające swe źródło w utracie do niego zaufania. Pozostaje nadzieja, że sądy będą badać takie sprawy odrębnie w zakresie zgodności z prawem rozwiązania stosunku pracy i zasadności przywrócenia pracownika do pracy. Literalna treść znowelizowanego przepisu mówi o „obowiązku dalszego zatrudniania pracownika do czasu prawomocnego wyroku”. Tak sformułowany przepis niejako sugeruje, że pracodawca nie może z innych przyczyn rozwiązać z pracownikiem stosunku pracy w tym czasie. W naszej ocenie, jest to zbyt daleko idąca wykładnia tego przepisu, nie uwzględniająca przypadków dopuszczenia się przez pracownika ciężkich naruszeń obowiązków pracowniczych. W takich wypadkach, pracodawca powinien zachować prawo rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Jeżeli mają Państwo pytania dotyczące zagadnień prawa pracy – prosimy o kontakt.
