Prawo spółek, zbycie akcji, sąd arbitrażowy: przesłanki uchylenia wyroku sądu polubownego. Istota pojęcia praworządności. Funkcja orzeczenia sądu polubownego.
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna
z dnia 12 września 2007 r.
I CSK 192/07
Przesłanki uchylenia wyroku sądu polubownego
Istota ojęcia praworządności
Funkcja orzeczenia sądu polubownego
Art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c. stanowi, że przesłanką uchylenia wyroku sądu polubownego jest jego sprzeczność z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).
Konstrukcja skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego wskazuje, że środek ten nie służy dokonywaniu merytorycznej kontroli poprawności rozstrzygnięcia sądu polubownego przez sąd powszechny, podobnej do kontroli instancyjnej w postępowaniu sądowym. Ocena rozstrzygnięcia sądu polubownego pod kątem merytorycznym sprowadza się do oceny, czy nie uchybia ono praworządności lub zasadom współżycia społecznego.
W postępowaniu ze skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego niedopuszczalne jest badanie, czy sąd polubowny należycie rozstrzygnął sprawę pod względem faktycznym i prawnym. Sąd polubowny nie jest związany przepisami prawa materialnego i mylnej wykładni tego prawa nie można oceniać jako uchybienia praworządności w rozumieniu art. 712 § 1 pkt 4 k.p.c. Istotą pojęcia praworządności jest obowiązek adresowany do organów państwowych nakazujący im przestrzeganie obowiązującego prawa, a sąd polubowny jest w zakresie sprawowanej funkcji orzeczniczej organem państwa, który podobnie jak pozostałe jego organy musi przestrzegać zasady praworządności.
Kwestionowanie wyroku sądu polubownego z uwagi na uchybienie praworządności lub zasadom współżycia społecznego nie może odbywać się poprzez wykazywanie i dowodzenie wadliwości natury prawnej lub faktycznej zapadłego rozstrzygnięcia wydanego przez sąd polubowny (por. wyrok SN z dnia 27 maja 1998 r., I CKN 709/97).
Sąd powszechny nie może w ramach postępowania o uchylenie wyroku sądu polubownego rozpoznawać merytorycznie sporu pomiędzy stronami postępowania arbitrażowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2007 r., I CSK 82/07).