Nieprawomocny nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym może być podstawą wpisu hipoteki przymusowej kaucyjnej, bez nadania mu klauzuli wykonalności.
Wierzyciel, którego wierzytelność jest stwierdzona tytułem wykonawczym, określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa). Zgodnie z art. 109 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (dalej jako ukwh) hipotekę przymusową można uzyskać także na podstawie tymczasowego zarządzenia sądu, postanowienia prokuratora, na mocy przepisów szczególnych na podstawie decyzji, chociażby nie była ostateczna, albo zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (art. 110), przy czym hipoteka przymusowa wpisana na podstawie nieprawomocnego orzeczenia, tymczasowego zarządzenia sądu, postanowienia prokuratora albo nieostatecznej decyzji jest hipoteką kaucyjną (art.111 ustawy).
Z definicji hipoteki przymusowej zawartej w art. 109 ust. 1 ukwh wynika, że podstawą jej wpisu jest tytuł wykonawczy określony w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym.
Stosownie do art. 492 § 2 kpc, powód, wnosząc o dokonanie zabezpieczenia, obowiązany jest wskazać sposób zabezpieczenia. Sposoby zabezpieczenia roszczeń pieniężnych wymienione w art. 747 kpc obejmują w pkt 2 obciążenie nieruchomości dłużnika hipoteką przymusową, zatem wskazanie tego sposobu zabezpieczenia, na podstawie nieprawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, który stanowi tytuł zabezpieczenia wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności, spełnia wymagania określone w art. 110 ukwh do uzyskania hipoteki przymusowej kaucyjnej.
