Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie
z dnia 22 stycznia 2001 r.
I SA/Ka 1821/99
Związanie organu ponownie rozpoznającego sprawę
Ocena prawna rozstrzygnięcia
Dla organu administracyjnego ponownie rozpatrującego sprawę charakter wiążący ma wyłącznie ocena prawna NSA pozostająca w związku i mieszcząca się w ramach kognicji tego Sądu, a więc ocena, której logiczną konsekwencją było pozbawienie mocy wiążącej zaskarżonej decyzji i która zdeterminowała stanowisko NSA w rozpatrywanej sprawie.
Zgodnie z postanowieniami art. 30 ustawy o NSA, „ocena prawna wyrażona w orzeczeniu sądu wiąże w sprawie […] organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia”. Oznacza to, że orzeczenie NSA wywiera skutki wykraczające poza zakres postępowania sądowo-administracyjnego, w którym zostało wydane, oraz poza zakres postępowania administracyjnego, w którym zostało wydane zaskarżone rozstrzygnięcie. Zasięgiem jego oddziaływania objęte zostaje przyszłe – ewentualne – postępowanie administracyjne w sprawie.
Podczas gdy oddziaływanie orzeczenia NSA na zakończone postępowanie administracyjne i wydane w nich rozstrzygnięcia wiążą się z reguły z samą sentencją tego orzeczenia, zasada związania organu ponownie rozpoznającego sprawę wiąże się z pewnymi elementami uzasadnienia orzeczenia sądu administracyjnego. Mimo bowiem użycia w art. 30 ustawy o NSA określenia „orzeczenie” chodzi w nim nie o sentencję, lecz o uzasadnienie orzeczenia. Ocena prawna rozstrzygnięcia wiąże się bowiem w pierwszym rzędzie z wykładnią prawa, a ta może się mieścić jedynie w uzasadnieniu wyroku sądowego.
Związanie NSA własną oceną prawną przy ponownym rozpatrywaniu sprawy oznacza, że strona skarżąca nie może skutecznie oprzeć skargi na podstawach sprzecznych z tą oceną prawną. Ograniczenie takie jest logiczną konsekwencją regulacji zawartej w art. 30 ustawy o NSA.
