Aktualności

12.10.2017

News

Bieżąca informacja prawna nr 46/2016

Zmiany w prawie:

Od dnia 16 sierpnia 2016 r. będzie możliwe zaciągniecie kredytu na zakup nieruchomości rolnej, ustanawiając na nieruchomości hipotekę przekraczającą jej wartość rynkową. Te i inne zmiany mają przede wszystkim na celu zmianę wprowadzonych niedawno regulacji, które skutkowały powstrzymywaniem się banków od udzielania kredytów na zakup nieruchomości rolnych.

Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, która weszła w życie 30 kwietnia 2016 roku (dalej: ustawa kwietniowa) wprowadziła ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnych. Zgodnie z nią nabywcą nieruchomości rolnej może być tylko rolnik indywidualny, a powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie może przekraczać 300 ha użytków rolnych. Ustawa kwietniowa wprowadziła również do ustawy o księgach wieczystych art. 68 ustęp 2a. Przepis ten stanowił, że suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości rynkowej tej nieruchomości ustalonej na dzień ustanowienia hipoteki. Do wniosku o wpis hipoteki do księgi wieczystej należało dołączyć operat szacunkowy, sporządzony przez rzeczoznawcę majątkowego, który wskazywał przewidywaną wartość rynkową nieruchomości. Zatem, od wejścia w życie nowelizacji kwietniowej banki niechętnie udzielały kredytów na zakup nieruchomości rolnych.Ustawa z dnia 6 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece, która weszła w życie w dniu 16 sierpnia (dalej: ustawa), ma na celu poprawienie niedawno wprowadzonych, wadliwych regulacji.

Dotychczas – przykładowo – chcąc uzyskać dojazd do swojej własnej nieruchomości, nie będąc rolnikiem indywidualnym, nie można było nabyć nieruchomości rolnej, stanowiącej drogę wewnętrzną, jeśli jej powierzchnia wynosiła co najmniej 0,3 ha. Od 16 sierpnia br. ustawy kwietniowej nie stosuje się do nabycia dróg wewnętrznych.

Ustawa wyłącza również prawo pierwokupu Agencji Nieruchomości Rolnych w odniesieniu do nabycia udziałów i akcji w spółce prawa handlowego, która jest właścicielem nieruchomości rolnej, w sytuacji, gdy nabywca jest osobę bliską dla zbywcy oraz w przypadku nabycia udziałów lub akcji w wyniku dziedziczenia ustawowego albo dziedziczenia przez rolnika indywidualnego lub przez rolnika indywidualnego w wyniku zapisu windykacyjnego (art. 1 ust. 3 ustawy).

Ustawa zawiera również przepisy przejściowe umożliwiające stosowanie zmian wprowadzonych ustawą do postępowań dotyczących nabycia nieruchomości rolnych oraz wpisu do księgi wieczystej, wszczętych od dnia 30 kwietnia 2016 r. i niezakończonych do dnia 16 sierpnia 2016 r. (art. 3 ustawy). Również w stosunku do czynności prawnych związanych z realizacją uprawnienia Agencji Nieruchomości Rolnych do nabycia udziałów i akcji w spółce prawa handlowego, która jest właścicielem nieruchomości rolnej, w stosunku do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą (art. 4 ustawy).

Wybrane bieżące orzecznictwo:

Postępowanie cywilne: skarga na przewlekłość postępowania
„Niedopuszczalna jest skarga na przewlekłość postępowania, której przedmiot stanowi zwłoka w nadaniu klauzuli wykonalności prawomocnemu nakazowi zapłaty wydanemu przez sąd rejonowy w postępowaniu upominawczym”. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2016 r., sygn. akt: III SPZP 1/16

Prawo ubezpieczeń społecznych: apelacja w sprawie o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy
„Czy istnieje substrat zaskarżenia orzeczenia w sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy, w której sąd pierwszej instancji wydając wyrok zasądził tylko część roszczenia o jednorazowe odszkodowanie i nie oddalił odwołania w pozostałej części, a ubezpieczony w apelacji domagał się wyższego jednorazowego odszkodowania (art. 367 § 1 k.p.c.) Ubezpieczonemu przysługuje apelacja w sprawie o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy, jeśli sąd pierwszej instancji w części zmienił decyzję organu rentowego i nie oddalił odwołania w pozostałym zakresie (…)”.Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 2016 r., sygn. akt: III UZP 11/16

Prawo podatkowe: zakres stosowania umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania
„Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są prawem międzynarodowym, które Polska jedynie stosuje w swojej praktyce podatkowej, lecz stanowią część polskiego ustawodawstwa. Należy je zatem traktować jako przepisy ogólnie obowiązujące, z pierwszeństwem przed ustawą, gdy nie da się jej pogodzić z umową. (…) W rozpoznanej sprawie organ interpretacyjny wyszedł z błędnego założenia, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawierają jedynie reguły kolizyjne, mające na celu eliminację podwójnego opodatkowania, natomiast w kwestiach dotyczących kwalifikacji dochodów do odpowiednich źródeł przychodów oraz sposobu opodatkowania należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.(…). Brak jest podstaw prawnych, żeby podzielić pogląd organu, że umowa międzynarodowa powinna być stosowana wyłącznie w zakresie unikania podwójnego opodatkowania, skoro ani Konstytucja RP ani sama umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania takiego zawężenia nie wprowadza”.wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lipca 2016 r., sygn. akt: II FSK 1692/14

Prawo cywilne: odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
„świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych (art. 444 § 1 k.c.)” – Uchwała 7-sędziów Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r., sygn. akt: III CZP 63/15.