System viaTOLL. Decyzja o kumulacji kar za nieuiszczenie opłaty elektronicznej jest możliwa do podważenia

1 lipca 2013 roku minęły 2 lata od wprowadzenia na polskich drogach systemu viaTOLL elektronicznego systemu poboru opłat drogowych, który zastąpił – winiety – opłatę ryczałtową dla pojazdów o masie powyżej 3,5 tony. Z systemem viaTOLL od początku były problemy, w szczególności związane ze sposobem obliczania wysokości kary. Te spotkały również jednego z kierowców, przejeżdżającego przez Polskę z Niemiec na Ukrainę.

Kierowca przed wjazdem na autostradę A4, dokonał w Punkcie Obsługi Klienta przerejestrowania urządzenia viaBox, zainstalowanego w pojeździe, którym się wcześniej poruszał, na pojazd, którym jechał obecnie. Na podstawie przeprowadzonej kontroli oraz oględzin pojazdu  inspektor ruchu drogowego stwierdził, że w pojeździe znajdowało się urządzenie do poboru opłat elektronicznych przypisane do innego pojazdu oraz że opłata za przejazd nie została pobrana i to trzykrotnie.

Na kierowcę nałożono karę administracyjną w potrójnej wysokości, pomimo że poruszał się ciągle po tej samej drodze krajowej.

W wyniku złożonego przez kierowcę wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy, przeprowadzono postępowanie dowodowe.

W jego toku, operator systemu viaTOLL wskazał, że w dwóch przypadkach opłata za przejazdy została jednak uiszczona, a przyczyną niepobrania kolejnej, trzeciej opłaty elektronicznej, był brak komunikacji między urządzeniem ViaBox znajdującym się w pojeździe kierowcy, a bramownicą, a pobranie opłaty może nastąpić tylko w przypadku pełnej komunikacji pomiędzy urządzeniem ViaBox a bramownicą.

W następstwie, skarżący kierowca przede wszystkim wskazał, że nie zostały podane przyczyny braku komunikacji urządzenia viaBox z bramownicą, co należało rozumieć jako uznanie wad technicznych systemu viaTOLL, a kierowca nie miał technicznej możliwości sprawdzenia, czy system viaTOLL działał poprawnie.

Ponadto, nie było możliwym dokonanie jednoznacznych, obiektywnych ustaleń co było przyczyną braku komunikacji między viaBox a bramownicą.

Z tych powodów Główny Inspektor Transportu Drogowego uznał, że skarżący kierowca dopełnił wszystkich czynności w celu pełnego uiszczenia opłaty elektronicznej za wykonany przejazd.

Dlatego, ostatecznie postępowanie przeciwko kierowcy zostało umorzone w całości, a kierowca odzyskał całą kwotę (9.000 zł), jaką zapłacił tytułem kary administracyjnej za trzykrotne nieuiszczenie opłaty za przejazd drogą krajową.

Jak się okazało, wielokrotne nakładanie kar administracyjnych za jednorazowy przejazd po tej samej drodze jest jednym z problemów, na które zwrócił uwagę Prezes Najwyższej Izby Kontroli w wydanym 29 października 2013 roku raporcie dotyczącym działania systemu viaTOLL.

Najwyższa Izba Kontroli wskazała między innymi, że na kierowców wielokrotnie nakładano niesłuszne kary pieniężne za niezapłacenie opłaty elektronicznej. Zgodnie z raportem, wszczynane były postępowania administracyjne w związku z nakładaniem kar na kierowców, opartych o zapisy z bramownic naliczających te opłaty. Często, jednorazowy przejazd po tej samej drodze płatnej prowadził do wielokrotnego nakładania kar, w zależności od liczby bramownic, pod którymi przejechał kierowca. Tym samym dochodziło do niezgodnej z prawem kumulacji ich wysokości.

Wprawdzie wnioski Najwyższej Izby Kontroli nie mogą stanowić podstawy do anulowania kary, ale jest to pozytywny sygnał dla osób, których dotknął ten problem.

Na przykładzie przedstawionego przypadku można więc śmiało stwierdzić, że zarówno firmy transportowe, jak i osoby posiadające samochody prywatne, nie są bezradni w obliczu działań funkcjonariuszy Inspektoratu Transportu Drogowego, jak i wadliwości i niedoskonałości systemu viaTOLL i skutecznie mogą uchronić się od automatycznie naliczanych kar. Zastanowić się jednak należy, czy ze względu na skomplikowany charakter tego rodzaju spraw, nie warto skorzystać z pomocy prawnej, zwłaszcza kancelarii posiadających doświadczenie w tego rodzaju sprawach.